Οι μυκητιασικές λοιμώξεις του δέρματος και των εξαρτημάτων του περιλαμβάνουν τη μυκητίαση του δέρματος, των τριχών και των ονύχων οι οποίες προκαλούνται από μικροοργανισμούς που ονομάζονται μύκητες. Ανάλογα με τον μύκητα που έχει προκαλέσει τη λοίμωξη οι μυκητιάσεις του δέρματος διαχωρίζονται σε δερματοφυτίες, καντιντιάσεις, πιτυροσπορώσεις και ασυνήθεις μυκητιάσεις προκαλούμενες από σπάνια είδη μυκήτων.
Οι δερματοφυτίες προκαλούνται από μικροοργανισμούς που ονομάζονται δερματόφυτα και εισβάλλουν επιλεκτικά στους κερατινιποιημένους ιστούς των ανθρώπων και των ζώων.
Η ανάπτυξη του μυκήτων ενισχύεται από την επίδραση κάποιων παραγόντων, όπως η λήψη ορισμένων αντιβιοτικών, ο διαβήτης, οι συχνές ενδοκολπικές πλύσεις, το σπιράλ, η εγκυμοσύνη, η ελλιπής υγιεινή και η λήψη κορτιζόνης. Κάποιες μορφές μυκητιάσεων μεταδίδονται μέσω της δερματικής επαφής, μέσω της χρήσης μολυσμένων αντικειμένων, όπως χτένες, πετσέτες, πλάτες καθισμάτων, καθώς και μέσω της θάλασσας ή της πισίνας, εξαιτίας της υγρασίας που ευνοεί την ανάπτυξη των μυκήτων.
Οι κλινικές μορφές μυκητίασης δέρματος ανάλογα με την εντόπιση είναι:
- Δερματοφυτία τριχωτού κεφαλής
Η κλινική εκδήλωση της νόσου ποικίλει από ήπια απολέπιση έως μια ή περισσότερες αποψιλωτικές πλάκες (πλάκες χωρίς την παρουσία τριχών) ή έντονα φλεγμονώδεις πυώδεις βλάβες.
- Δερματοφυτία του γενείου
Προσβάλλει τα γένια των ανδρών. Μπορεί να εμφανιστεί με την μορφή πλακών ερυθρών με απολέπιση, θυλακικών πυωδών βλαβών ή μπορεί να έχει άτυπη μορφή.
- Δερματοφυτία ψιλού δέρματος
Εντοπίζεται σε κορμό, άνω και κάτω άκρα. Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ερυθρών πλακών με απολέπιση που έχουν συνήθως στρογγυλό σχήμα. Οι πλάκες αυτές έχουν δακτυλιοειδή εμφάνιση και τάση να επεκτείνονται περιφερικά με ίαση στο κέντρο τους.
- Δερματοφυτία των μηρογεννητικών πτυχών
Χαρακτηρίζει τις δερματοφυτίες οι οποίες προσβάλλουν τις μηροβουβωνικές περιοχές και τους γλουτούς. Εμφανίζεται με τη μορφή μιας καλά αφοριζόμενης ερυθρής πλάκας που αρχικά εντοπίζεται μονόπλευρα, αλλά στη συνέχεια επεκτείνεται αμφοτερόπλευρα. Η επιφάνειά της μπορεί να έχει λέπια ή εφελκίδα και η περιφέρεια να είναι επηρμένη και φυσαλιδώδης.
- Δερματοφυτία άκρων χειρών και ποδών
Η δερματοφυτία των άκρων χειρών συνήθως προσβάλλει το δεξί χέρι για τους δεξιόχειρες και το αριστερό αντίστοιχα για τους αριστερόχειρες και διακρίνεται στον υπερκερατωσικό και δυσιδρωσικό τύπο. Ο πρώτος τύπος χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών μικρών υπερκερατωσικών φυσαλίδων οι οποίες ρήγνυνται και οδηγούν στην εμφάνιση ερυθηματολεπιδώδους πλάκας. Ο δυσιδρωσικός τύπος χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση πολλαπλών διάσπαρτων φυσαλίδων ή πομφόλυγων. Μετά τη ρήξη τους καταλείπουν ροδόχροη, υγροροούσα βλάβη στην περιφέρεια τα οποίας παρατηρείται λεπτή απολέπιση.
Στη δερματοφυτία άκρων ποδών συνήθως προσβάλλονται τα μεσοδακτύλια διαστήματα αλλά σε χρόνιες καταστάσεις είναι δυνατόν να παρουσιαστεί επέκταση σε ολόκληρο το πόδι. Αρχικά στα μεσοδακτύλια διαστήματα υπάρχει κνησμός και ερυθρότητα ενώ στη συνέχεια γίνονται λευκά με διαβρώσεις λόγω της διαβροχής. Αντίθετα ο υπερκερατωσικός και δυσιδρωσικός τύπος εμφανίζονται στα πέλματα με φλεγμονώδεις υπερκαρατωσικές και φυσαλιδώδεις πλάκες αντίστοιχα.
- Ονυχομυκητιάσεις – Δερματοφυτία ονύχων
Χαρακτηρίζεται από πάχυνση των ονύχων (υπωνύχια υπερκεράτωση), αλλαγή του χρώματος του νυχιού και ευθρυπτότητα των ονύχων.
Ονυχομυκητιάσεις – Καντιντιασική λοίμωξη των ονύχων
Μπορεί να προσβάλει το δέρμα που περιβάλλει τα νύχια (παρωνυχία) ιδιαίτερα σε άτομα που συνηθίζουν να βρέχουν συχνά τα χέρια τους. Εμφάνιση κίτρινης χροιάς στο πλάγιο τμήμα του όνυχα και ονυχόλυση είναι δυνατόν να εμφανιστούν αργότερα. Σπανιότερα η Candida είναι δυνατόν να προσβάλει απευθείας το σώμα του όνυχα.