Οι μύκητες νυχιών είναι μία λοίμωξη που συχνά προσβάλλει νύχια χεριών και ποδιών και οφείλεται σε μικροοργανισμούς που ανήκουν στην κατηγορία των μυκήτων (δερματόφυτα και βλαστομύκητες). Οι μύκητες νυχιών μπορεί να προσβάλλουν όλα τα μέρη του νυχιού, όπως τη μήτρα, την κοίτη, καθώς και το ίδιο το νύχι.
Οι μύκητες νυχιών οδηγούν σε αλλαγές στο χρώμα και στο σχήμα του νυχιού και συχνά σε παραμόρφωση αυτού.
Σαν νόσος η ονυχομυκητίαση δεν απειλεί τη γενικότερη υγεία μας, αλλά αν παραμεληθεί, οι μύκητες νυχιών προκαλούν έντονες βλάβες στα νύχια χεριών και ποδιών. Μπορούν να εξαπλωθούν και στα διπλανά νύχια ή να συνδυαστούν και με γενίκευση της μυκητίασης στο δέρμα των ποδιών και χεριών. Οι μύκητες νυχιών μπορεί να προκαλέσουν πόνο, ευαισθησία κατά την πίεση στην περιοχή, πάχυνση και αποκόλληση του νυχιού και μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα στην ψυχολογία του ασθενούς, στην κοινωνική του ζωή, καθώς και στην εργασία του.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνεται το ποσοστό των ασθενών που αναζητούν λύση για τους μύκητες νυχιών, καθώς η επίπτωση της μυκητίασης νυχιών αυξάνεται πολύ τους μήνες αυτούς. Η ζέστη, η εφίδρωση στην περιοχή, σε συνδυασμό με την επαφή με το νερό στη θάλασσα, την άμμο ή την πισίνα ευνοούν την εξάπλωση των μυκήτων νυχιών.
Η παθογένεια των μυκήτων των νυχιών ποικίλλει, ανάλογα με τη μορφή της μυκητίασης νυχιών. Το πιο σύνηθες είναι ο μύκητας νυχιού να έχει προέλθει από επέκτασή του από το δέρμα της παλάμης. Στη συνέχεια αυτός εισέρχεται κάτω από το νύχι και προκαλεί τη συνηθέστερη μορφή μυκητίασης νυχιών που ονομάζεται υπονύχια ονυχομυκητίαση. Σε άλλες περιπτώσεις ο μύκητας νυχιού προσβάλλει απευθείας το σώμα του νυχιού χωρίς να έχει μετακινηθεί από το παρακείμενο δέρμα. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις ο μύκητας νυχιού προσβάλλει το νύχι προερχόμενος από το δέρμα της ράχης του χεριού.
Ονυχομυκητίαση
Η ονυχομυκητίαση ή μυκητίαση νυχιών μπορεί να προσβάλλει άνδρες και γυναίκες, ενώ σπανιότερα προσβάλλει παιδιά. Οι άνδρες πάσχουν πιο συχνά από ονυχομυκητίαση σε σύγκριση με τις γυναίκες. Η συχνότητα της ονυχομυκητίασης κυμαίνεται από 2-13% του γενικού πληθυσμού.Η ονυχομυκητίαση αποτελεί το 50% όλων των παθήσεων των νυχιών. Πιο συχνά προσβάλλονται από ονυχομυκητίαση τα νύχια των ποδιών και σπανιότερα των χεριών. Το 30% των ασθενών που εμφανίζουν ονυχομυκητίαση έχουν και κάποιας μορφής μυκητίαση στο δέρμα τους. Γενικά η συχνότητα της ονυχομυκητίασης έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και αυτό οφείλεται σε παράγοντες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η ανοσοκαταστολή, καθώς και η αύξηση του μέσου όρου ζωής.
Γενικά στους ηλικιωμένους οι ονυχομυκητιάσεις είναι πολύ συχνότερες. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ονυχομυκητιάσεις είναι 30 φορές συχνότερες στους ενήλικες. Το ποσοστό των ονυχομυκητιάσεων σε άτομα κάτω των 18 ετών είναι μόλις 2,6%, ενώ σε υπερήλικες είναι 90%.
Η μυκητίαση νυχιών κατατάσσεται σε 5 κατηγορίες ανάλογα με την κλινική τους εικόνα:
Η άπω περιφερική υπονύχιος ονυχομυκητίαση είναι μυκητίαση νυχιών που ξεκινάει από το ελεύθερο άκρο του νυχιού.
Η λευκή επιφανειακή ονυχομυκητίαση είναι μυκητίαση νυχιών που οδηγεί σε λευκωπό χρώμα όλη την επιφάνεια του νυχιού.
Η εγγύς υπονύχιος ονυχομυκητίαση είναι μυκητίαση νυχιού που ξεκινά από πιο κοντινό προς το δέρμα τμήμα του νυχιού.
Η ενδονύχια ονυχομυκητίαση είναι μυκητίαση νυχιών που ξεκινά από εσωτερικό τμήμα του νυχιού που εφάπτεται στην κοίτη του νυχιού.
Τέλος η καντιντιασική ονυχομυκητίαση είναι μυκητίαση νυχιού που οφείλεται σε στελέχη του μύκητα Candida και είναι πολύ συνηθισμένη μορφή μυκητίασης νυχιών. Το χαρακτηριστικό της είναι ότι πέρα από το νύχι, προσβάλλεται και το δέρμα γύρω από αυτό. Έτσι στην καντιντιασική ονυχομυκητίαση το δέρμα γύρω από το νύχι είναι κόκκινο και οιδηματώδες.
Κάποιοι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν συνδυασμό των πιο πάνω μορφών ονυχομυκητίασης. Η πιο προχωρημένη μορφή μυκητίασης νυχιών είναι η ολική δυστροφική ονυχομυκητίαση. Οποιαδήποτε από τις πέντε κατηγορίες ονυχομυκητίασης μπορεί να οδηγήσει σε αυτή τη μορφή ολικής δυστροφίας νου νυχιού αν δεν υποβληθεί σε θεραπεία και παραμεληθεί.
Πολλές παθήσεις των νυχιών μπορούν λανθασμένα να εκληφθούν ως ονυχομυκητίαση και θα πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν από αυτή. Συχνά οι ασθενείς αποδίδουν σε ονυχομυκητίαση οποιαδήποτε βλάβη και δυσμορφία των νυχιών τους αγνοώντας ότι πολλές παθήσεις εκδηλώνονται πρώτα με συμπτώματα από τα νύχια.
Συμπτώματα μυκήτων νυχιών
Τα συμπτώματα μυκήτων νυχιών μπορούν να ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή. Ο ίδιος μύκητας νυχιού μπορεί να έχει διαφορετικά συμπτώματα και να εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άνθρωπο.
Αρχικά τα συμπτώματα μυκήτων νυχιών αφορούν στην εμφάνιση και μόνο του νυχιού χωρίς πόνο ή ενόχληση στον ασθενή.
Τα κυριότερα συμπτώματα μυκήτων νυχιών είναι η πάχυνση του νυχιού, η αλλαγή του χρώματός αυτού, η δυσμορφία και ηαποκόλληση του νυχιού από την κοίτη του.
Το νύχι μπορεί να εμφανίσει χρώμα κιτρινωπό, καφετί έως και πρασινωπό ή μαύρο. Καθώς προχωρά η ονυχομυκητίαση χωρίς θεραπεία, τα συμπτώματα μυκήτων νυχιών συνίστανται σε πόνο, δυσχέρεια στη βάδιση, στην ορθοστασία και στην άσκηση, καθώς και σε υπαισθησία ή παραισθησία στα πόδια.
Σε πολλούς ασθενείς τα απλά αυτά συμπτώματα μυκήτων νυχιών μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, προβλήματα στις κοινωνικές συναναστροφές και προσωπικές σχέσεις και σε χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Συμπτώματα μυκήτων νυχιών σε άπω περιφερική επιφανειακή ονυχομυκητίαση
Στην συγκεκριμένη μυκητίαση νυχιών παρουσιάζεται υπονύχιος υπερκεράτωση και ονυχόλυση (αποκόλληση του νυχιού). Το νύχι αποκτά χρώμα λευκωπό – κιτρινωπό. Υπάρχουν κιτρινωπές επιμήκεις γραμμές στην επιφάνεια του νυχιού. Συμπτώματα μυκήτων νυχιών σε λευκή επιφανειακή ονυχομυκητίαση
Η συγκεκριμένη μυκητίαση νυχιών περιορίζεται κυρίως στα νύχια των ποδιών. Μικρά λευκά στίγματα ή πλάκες εμφανίζονται στην επιφάνεια του νυχιού. Το νύχι γίνεται τραχύ και σπάει εύκολα. Συμπτώματα μυκήτων νυχιών σε εγγύς επιφανειακή ονυχομυκητίαση
Το κυριότερο σύμπτωμα μυκητίασης νυχιών της κατηγορίας αυτής περιλαμβάνει λευκονυχία στο πιο κοντινό τμήμα του νυχιού που μετακινείται προς τα πάνω καθώς μεγαλώνει το νύχι. Συχνό σύμπτωμα ονυχομυκητίασης εδώ αποτελεί και η φλεγμονή του περιονυχίου (του δέρματος γύρω από το νύχι). Συμπτώματα μυκήτων νυχιών σε ενδονύχια ονυχομυκητίαση
Το κυριότερο σύμπτωμα μύκητα νυχιού στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η γαλακτόχρωη χροιά που αποκτά το νύχι. Δεν υπάρχει ονυχόλυση ή πάχυνση του νυχιού στη συγκεκριμένη μορφή μύκητα νυχιού. Συμπτώματα μυκήτων νυχιών σε καντιντιασική μυκητίαση νυχιών
Αναπτύσσεται σε ασθενείς με χρόνια βλεννογονοδερματική καντιντίαση ή ανοσοκαταστολή. Προσβάλλει αρκετά ή όλα τα νύχια τόσο των χεριών, όσο και των ποδιών. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα μύκητα νυχιών στη συγκεκριμένη μορφή είναι η φλεγμονή του δέρματος γύρω από το νύχι που γίνεται ερυθρό και μπορεί να πρηστεί. Τα νύχια γίνονται συχνά κυρτά και εύθραυστα. Τέτοια συμπτώματα μυκήτων νυχιών είναι πάρα πολύ συχνά σε άτομα που ασχολούνται με χειρονακτικές εργασίες ή έχουν πολύωρη επαφή με το νερό, όπως νοικοκυρές και κομμωτές.
Συχνά τα συμπτώματα μυκήτων νυχιών δεν μπορούν να καταταγούν αμιγώς σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες καθώς πολλοί ασθενείς εμφανίζουν συνδυασμό των πιο πάνω μορφών. Η ολική δυστροφική ονυχομυκητίαση είναι η πιο βαριά από τις μορφές που αναφέρθηκαν καθώς αποτελεί το τελικό στάδιο όλων των πιο πάνω μορφών αν δεν υποβληθούν σε θεραπεία.
Μύκητες νυχιών ποδιών
Οι μύκητες νυχιών ποδιών είναι η συνηθέστερη μορφή ονυχομυκητίασης, καθώς τα πόδια προσβάλλονται από μύκητες πολύ συχνότερα από τα χέρια. Οι μύκητες νυχιών ποδιών μπορεί να είναι πρωτοπαθείς, δηλαδή να προσβάλλουν εξαρχής το νύχι και μόνο ή να είναι δευτεροπαθείς. Στη δεύτερη περίπτωση οι μύκητες νυχιών ποδιών έχουν προέλθει από εξάπλωση μυκητίασης ποδιών ή μυκητίασης δέρματος που περιβάλλει το νύχι.
Οι μύκητες νυχιών ποδιών ευνοούνται από μη καλή τήρηση υγιεινής στα πόδια, εφίδρωση ποδιών και χρήση στενών υποδημάτων. Το υγρό και θερμό περιβάλλον αποτελεί άριστο υπόστρωμα για την ανάπτυξη μυκήτων νυχιών ποδιών. Τα στενά παπούτσια, η παραμόρφωση των νυχιών σε αθλητές καθώς και νοσήματα που προσβάλλουν τα νύχια (όπως η ψωρίαση) αυξάνουν την προδιάθεση για ανάπτυξη μυκήτων νυχιών ποδιών. Η συχνή χρήση βερνικιών στα νύχια μειώνει τη φυσική άμυνά τους με αποτέλεσμα να τα καθιστά πιο ευάλωτα στην ανάπτυξη μυκήτων νυχιών ποδιών. Τέλος η χρήση πισίνας με γυμνά πόδια και η χρήση κοινών πετσετών μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη μυκήτων.
Αρχικά οι μύκητες αλλάζουν το χρώμα του νυχιού σε κιτρινωπό και αυξάνουν το πάχος του νυχιού. Στη συνέχεια μπορούν να οδηγήσουν σε λευκωπό, καφεοειδές, πρασινωπό και μαύρο χρώμα. Οι μύκητες νυχιών ποδιών οδηγούν σε παραμόρφωση και δυστροφία του νυχιού με τελικό αποτέλεσμα την αποκόλληση και απόπτωση του νυχιού.
Η διάγνωση των μυκήτων νυχιών μπορεί να δίνει με άμεση μικροσκόπηση ξεσμάτων νυχιών και με καλλιέργεια νυχιού.
Το δείγμα λαμβάνεται από το νύχι που πάσχει αφού αυτό πρώτα καθαριστεί. Λαμβάνονται ξέσματα νυχιού τα οποία στη συνέχεια υποβάλλονται σε άμεση μικροσκόπηση, αλλά και σε καλλιέργεια σε ειδικά υλικά.
Καταπολέμηση & θεραπεία
H ονυχομυκητίαση είναι από τα πιο συχνά δερματολογικά προβλήματα που ταλαιπωρεί χρόνια τους ασθενείς μας.
Η καταπολέμηση μυκήτων νυχιών βασίζεται αρχικά στη σωστή διάγνωση. Υπάρχουν διάφορα είδη που προσβάλλουν τα νύχια με συχνότερο το Trichophyton rubrum.
Η καταπολέμηση μυκήτων νυχιών θα πρέπει να ξεκινάει από την σωστή υγιεινή των ποδιών και χεριών.
Το συχνό (αλλά όχι υπερβολικό) πλύσιμο χεριών και ποδιώνείναι απαραίτητο.
Η διατήρηση στεγνής της περιοχής είναι το πρώτο βήμα για την καταπολέμηση μυκήτων νυχιών. Ειδικά στα πόδια η συχνή εφίδρωση δυσχεραίνει την καταπολέμηση των μυκήτων. Θα πρέπει να αποφεύγεται η εφίδρωση των ποδιών.
Η χρήση δερμάτινων υποδημάτων και βαμβακερών καλτσώνβοηθά στην καλύτερη υγιεινή των ποδιών.
Η χρήση αντιμυκητιασικής πούδρας βοηθά τόσο στην διατήρηση στεγνής της περιοχής, όσο και στην καταπολέμηση των μυκήτων των νυχιών και ποδιών γενικότερα.
Η αποφυγή επαφής άμμου και κοινόχρηστων χώρων με γυμνά πόδια είναι προϋπόθεση για τη θεραπεία.
Η καταπολέμηση μυκήτων νυχιών θα πρέπει να γίνεται κατόπιν συμβουλής δερματολόγου που είναι ο μόνος ειδικός για τη σωστή διάγνωση και θεραπεία.
Στην Derma Laser Aesthetics διαθέτουμε και εφαρμόζουμε όλο το φάσμα θεραπειών που υπάρχουν για την καταπολέμηση μυκήτων νυχιών, από την τοπική αγωγή και τα φάρμακα έως τη θεραπεία με laser.
Η κλασική θεραπεία ονυχομυκητίασης γίνεται με φάρμακα. Τα φάρμακα για μύκητες στα νύχια διακρίνονται σε τοπικά καισυστηματικώς χορηγούμενα.
Τα τοπικά φάρμακα για μύκητες στα νύχια μπορεί να είναι κρέμες ή σε μορφή διαλύματος (λάκα). Τα τοπικά φάρμακα είναι δραστικά σε αρχόμενες μορφές ονυχομυκητίασης που αφορούν σε μεμονωμένα νύχια και όχι σε βαριές μορφές ή ονυχομυκητιάσεις που προσβάλλουν πολλά νύχια ταυτόχρονα.Απαιτείται η χρήση τους για αρκετούς μήνες έως ότου παρατηρηθεί βελτίωση στην όψη των νυχιών.
Δραστικότερα φάρμακα για μύκητες στα νύχια είναι τα συστηματικώς χορηγούμενα. Αυτά λαμβάνονται από το στόμα και συνήθως απαιτείται διάστημα 2-3 μηνών λήψης τους για μύκητες νυχιών χεριών και 3-4 μήνες για τη θεραπεία ονυχομυκητιάσεων ποδιών.
Η θεραπεία από το στόμα και τοπικά απαιτεί πολύ χρόνο κι υπομονή, ενώ οι υποτροπές είναι συχνές.
Η θεραπεία μάλιστα από το στόμα, προϋποθέτει εργαστηριακό έλεγχο πριν και μετά την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής, λόγω των παρενεργιών και των επιπλοκλών που μπορούν να δημιουργηθούν.
Ευτυχώς που πλέον η εντυπωσιακή πρόοδος της ιατρικής τεχνογνωσίας κι η εξέλιξη των ”lasers”, μας δίνουν τη δυνατότητα να παρέχουμε στους ασθενείς γρήγορα κι ανώδυνα αποτελέσματα.
Για τη θεραπεία της ονυχομυκητίασης, η Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Γελέκη Τίνα συνδυάζει δυο τύπους ”lasers” .
Το ”Nd-Yag Long-Pulse laser” και το πολυπαλμικό ”UPL” laser.
Επειδή οι μύκητες εμφανίζουν θερμό- αλλά και φωτο- ευαισθησία, ο παραπάνω συνδυασμός θεραπείας δίνει εξαιρετικά αποτελέσματα κάθαρσης από το μύκητα. Ο αριθμός συνεδριών ποικίλλει από 4 έως 8, αντίστοιχα με τη βαρύτητα, και μεσολαβεί χρονικό διάστημα 3 εβδομάδων της μιας από την άλλη. Αμέσως μετά μπορεί να υπάρχει ήπιο ερύθημα γύρω απο το/α παθολογικά νύχια, το οποίο υποχωρεί γρήγορα.
Σε δύσκολες περιπτώσεις συνδυάζεται κι η τοπική φαρμακευτική αγωγή για συντήρηση του αποτελέσματος και μείωση της πιθανότητας υποτροπών.