Οι ουλές είναι τα ορατά σημάδια που μένουν στο δέρμα μετά από ένα τραυματισμό (έγκαυμα, χημικό, μηχανικό), καθώς ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί επούλωσης από τον οργανισμό, για τη διατήρηση της δομικής και λειτουργικής ακεραιότητας του ιστού που έχει υποστεί βλάβη. Η ατελής επούλωση μπορεί να οδηγήσει σε ουλές που δημιουργούν παραμόρφωση και έχουν άσχημο αισθητικό αποτέλεσμα.
Οι υπερτροφικές ουλές είναι συνήθως ασυμπτωματικές, έχουν έντονο ερυθρό χρώμα, είναι υπεγερμένες, περιορίζονται στα όρια του τραύματος και εμφανίζονται λίγο καιρό μετά τον τραυματισμό. Συνήθως βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου και το χρώμα τους γίνεται σταδιακά χλωμό.
Τι είναι τα χηλοειδή
Τα χηλοειδή είναι είναι ουλές που αναπτύσσονται πέρα από τα όρια της αρχικής βλάβης, και είναι σαφώς μεγαλύτερα σε μέγεθος από τις υπερτροφικές ουλές. Τα χηλοειδή είναι συνήθως επηρμένα, κόκκινα, παρουσιάζουν κνησμό και οφείλονται σε παθολογική υπερβολική σύνθεση κολλαγόνου και γλυκοζαμινογλυκάνης με αποτέλεσμα την παραγωγή περίσσειας εξωκυττάριας ουσίας και την υπερπλασία του δέρματος στο σημείο του τραυματισμού. Παράγοντες όπως το μέγεθος και το βάθος της πληγής, το πάχος και το χρώμα του δέρματος καθώς και η κατεύθυνση της ουλής σε σχέση με τις φυσικές γραμμές του δέρματος επηρεάζουν τη διαδικασία της επούλωσής της και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα.
Αντιμετώπιση χηλοειδών
Η αντιμετώπιση των χηλοειδών είναι μια μακροχρόνια και απαιτητική διαδικασία. Η αποτελεσματικότητα της κάθε θεραπείας μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, ενώ συχνά απαιτείται τακτική επανάληψη των συνεδριών για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.Οι κυριότερες θεραπείες που εφαρμόζονται στην κλινική μας με επιτυχία στην αντιμετώπιση των υπερτροφικών ουλών – χηλοειδών είναι οι ακόλουθες:
- Ενδοβλαβική έγχυση διαλυμάτων στεροειδών ή 5 FU
Τα ενέσιμα στεροειδή ενίονται στην περιοχή της ουλής και μειώνουν τον σχηματισμό των ινών κολλαγόνου και ελαστίνης, καθώς περιορίζουν την έκλυση φλεγμονώδους αντίδρασης.
Ομοίως η 5-φθωριοουρακίλη είναι αντιμιττωτικός παράγοντας, μειώνοντας τον πολλαπλασιασμό των ινοβλαστών τοπικά με αποτέλεσμα τη μείωση του μεγέθους και τη βελτίωση της εικόνας υπερτροφικών ουλών και χηλοειδών. Οι ενέσεις γίνονται μια φορά το μήνα. Ο αριθμός των επαναλήψεων εξαρτάται από την ανταπόκριση του τραύματος στη θεραπεία.
- Εφαρμογή τοπικών στεροειδών σε συνδυασμό με πιεστική περίδεση
Οι ήπιες υπερτροφικές ουλές και τα μικρά χηλοειδή μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χρήση τοπικών σκευασμάτων στεροειδών βραδείας δράσης, που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα όπως η έντονη φαγούρα και το αίσθημα τάσης (τράβηγμα) στην περιοχή της ουλής.
- Τοπική εφαρμογή τζελ ή φύλλων σιλικόνης σε συνδυασμό με κλειστή περίδεση
- Fractional Laser CO2
Η εικόνα των υπερτροφικών ουλών – χηλοειδών μπορεί να βελτιωθεί με την χρήση του Fractional Laser CO2, το οποίο προκαλεί τη δημιουργία νέου κολλαγόνου και ελαστίνης, με στόχο την αναδιαμόρφωση της παραμορφωμένης βλάβης. Οι ουλές και τα χηλοειδή ομαλοποιούνται, ενώ βελτιώνεται αισθητά και το χρώμα τους.
- Κρυοθεραπεία
Η χρήση του κρύου αζώτου σε θερμοκρασίες που προκαλούν κυτταρική ανοξία οδηγεί στην καταστροφή των κυττάρων και τελικά στην αποδόμηση του υπερτροφικού ιστού της ουλής.
- Χημικά peeling
Η εφαρμογή χημικών διαλυμάτων προκαλεί ένα ελεγχόμενο χημικό έγκαυμα με στόχο την απολέπιση των επιφανειακών στιβάδων της επιδερμίδας και τελικά την επιπέδωση των υπερτορφικών οριών της ουλής. Βοηθούν στη βελτίωση της υφής και του χρώματος των χηλοειδών και υπερτροφικών ουλών.
- Ενδοβλαβική έγχυση 5-FU, IFN-a
Οι ενέσιμες αυτές θεραπείες αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των ινοβλαστών, μειώνουν τη μετεγχειρητική oυλοποίηση ενώ έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικές τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των υπερτροφικών ουλών και των μικρών χηλοειδών.
- Χειρουργική αφαίρεση χηλοειδούς
Η χειρουργική αφαίρεση μιας υπερτροφικής ουλής ή χηλοειδούς συνήθως αποφεύγεται, καθώς το νέο τραύμα από την χειρουργική αφαίρεση μπορεί να οδηγήσει εκ νέου σε χηλοειδές ίσως και μεγαλύτερου μεγέθους. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως μπορεί να απαιτηθεί μερική αφαίρεση ενός χηλοειδούς, ώστε να μειωθεί ο όγκος του και να είναι πιο εύκολη στη συνέχεια η εφαρμογή μιας από τις ανωτέρω θεραπείες.